Seperti yang temuat dalam Pasal 26 yiatu: Tuan Zij Karaeng Tello itu maksudnya Pemimpin Sah Bandar Semua Teluk (17 Teluk) di Teluk / Tello Goa India Makassar, Permimpin Perniagaan (Linques) membawahi seluruh Nahkoda, Pabicara ButtaE (Pappoe), Pemimpin Karunrun (Cronron:) yaitu yang Mengepai Seluruh Bangsawan di Seluruh Negara Negara Federasi, Cattapan yaitu yang mengepalai Lembaga Penempatan Raja Raja dan Sultan dan atau bertugas mengurus Penempatan Gauvernur atau Kelapa Negara.Empat Pejabat Besar itu dapat disebut untuk masa itu sebagai Sulafa EppaE, ditambah dengan: “Paduka Siri Sultn Hassan Qudijn selaku Perdana Menteri atau Tuan Gubernur Jenderal, Duke of Princes atau Pewaris Utama Tahta atau Pewaris Utama Jabatan Maha Raja, dan King of Prnces (Engl And of Princes) adalah Maha Raja.Perjanjian Bongaya tahun 1660-1667 merupakan Penyatuan dua Parlemen Dagang yiatu: Europasche India Compagnige (EIC) dan Verinigde Ocean Compagnige (VOC) untuk bersatu dalam Panji Negara Oost Indiaesche Natien. Ada 3 Raja Raja pada masa itu yaitu Latenri Tatta atau Sultan Muhammad Sahaduddin yang kemudian di gantikan oleh Muhammad Alimuddin Idris I adalah Maha Raja penggati yg diriwayatkan sebagai La Pa-tau Rimatanna Tikka dalam Lontara’ Arung Mangkau’ Bone, dan Maha Raja atau Raja Agung Louis XIV dalam Sejarah Prancis yang bergelar Kaisar Matahari adalah Mongolia, dan satu lagi dalam Sejarah Inggri disebut Wiliam III King of Engl And adalah Maha Raja yang mewilayahi sebagaian besar daratan eropa.Untuk Kaisar Matahari, dikenal dengan Perkataannya; Meskipun Saya Telah Tiada, Namun Negera Ini Tetap Ada”. Maksud dari Perkataan dari Muhammad Alimuddin Idris I, sepertinya salah diartikan, atau mungkin sengaja disalah artikan oleh Para Sejarawan Prancis sebagai Perkataan seorang Kaisar yang disebutnya sebagai Monarki Absolut.
Salah satu Pasal Perjanjian Bungaya 1660 - 1667Wenner nu dit Vreede ver Bont onderteeckent, be-eedigt en VER-SEGELT GAL WESEN, gal de CONING en GROOT VAN MACCASSER GEHOUDEN ZIJN, nevens den Admiral naar Batavia te commiteren, twee voor-neme Coningen uyt bet midden van den raat. ‘t Zij Crain Tello, Linques, Poepoe, Cronron, Cattapan, off ten minste twee uyt deser ver tee keure van hooggemelte Regenige, om desen con-tracte van van vreede aen de Ed!. Gouverneur Generaal ende de Heeren Raaden van India te presenteren bun Ed, agreatie daar op t ever soecken, onder verseeckeringe dat gemelte Heeren met contentement weder Sullen naar buys trecken, doch sal be de Heer Generael Vrijstaan, wenneer bet hem goet dunckt. Twee voor nemen Coninck Zoone te vorderen. Omme soo lange dace als ostagieren te resideren, als Sijn Ed. Meint nidig te Zijn, doch zal Dock weder de Conick van Maccassar ‘t Zijne believe, bij langer verbliff calan een jae. Deselve door andere mogen do en vervangen, ende Compagnie gehouden Zijn. Soodanige Princen te conserveren in compatible respect te Lijden
Salah satu Pasal Perjanjian Bungaya 1660 - 1667Wenner nu dit Vreede ver Bont onderteeckent, be-eedigt en VER-SEGELT GAL WESEN, gal de CONING en GROOT VAN MACCASSER GEHOUDEN ZIJN, nevens den Admiral naar Batavia te commiteren, twee voor-neme Coningen uyt bet midden van den raat. ‘t Zij Crain Tello, Linques, Poepoe, Cronron, Cattapan, off ten minste twee uyt deser ver tee keure van hooggemelte Regenige, om desen con-tracte van van vreede aen de Ed!. Gouverneur Generaal ende de Heeren Raaden van India te presenteren bun Ed, agreatie daar op t ever soecken, onder verseeckeringe dat gemelte Heeren met contentement weder Sullen naar buys trecken, doch sal be de Heer Generael Vrijstaan, wenneer bet hem goet dunckt. Twee voor nemen Coninck Zoone te vorderen. Omme soo lange dace als ostagieren te resideren, als Sijn Ed. Meint nidig te Zijn, doch zal Dock weder de Conick van Maccassar ‘t Zijne believe, bij langer verbliff calan een jae. Deselve door andere mogen do en vervangen, ende Compagnie gehouden Zijn. Soodanige Princen te conserveren in compatible respect te Lijden
Het Bonga Is Ver Drag 1660-1667
Konsideran Pembuka
Naeder Artykulen. Wae! Oppusschen den Grood-mogenden
Paducca Siri Sultan Hassan Oudijn, CONINCK Code. Vordere Regeringe Van
Maccassar fer eenre, ENDE den Heere Cornelis Speelman. Dud Gauverneur Van de
Cust-Hormandel, Superintendennt en Com-Missaris over de Oostersheprovintien.
Admirael en Chiijgsoveste over de Scheeps ENDE Chijgsmaght
in name Van Den Ed, Heere Joan Maatsuyker Gouverneur Generaal, Elide de
Heere Raaden Van India, Representer-Ende
de Hoge Regeringe en Opper-Macht van
wegen de Generate Verenigde Nederlantse Geoctroijeer de
Oostiendische alhier in India Terendere ZIJde is GEMAACKT, Gestate D ENDE vastgestelt en Eeuwigduur-ENDE
vaste code Goedevrede, Vrientschap en Bontgenootschap (i)
Isi Konsideran
Pasal 1
Worden geconfirmeert veer goet, Vast en van Waerde
gehoudend, de Contracten, in data 19 Augusto Anno 1660 op Batavia in ‘t
Casteel, Tucchem den-CONINCK van Poe-Poe,
volmatige van Hooggemelte Regeringen op Macassar, en de Heer Gauverneur Generael ENDE de Heeren
Raeden van INDIA, item data 2 December 1660. Tusscchen de de voorseyde
Regeringen en Jacob Call als Commisaris van Gedagte hun E. GEMAACKT code gesloten, SULLENden deselve in alle hare deelen en
poincten SODDANIGE naar gevolgt warden,
voor sooveel din in desen niet en warden wedersproocken.
Pasal 2
SODDANIGE uytstel SULLEN aan HANDEN van den Admiraal
overge-geven en getransporteert warden,
alle Europiaense dienaren orden-danen van de Compagnige, die haar present op
off ontrent Macassar bevinden, soo die nu nieulijcx SIJN overge open, als die
noch van voortijden hier mogten gevonden warden,
gene uytggesondert.
Pasal 3
Dat aan Handen van de Compagnie, SULLEN overgelevert en
GERESTI-TUEERT warden alle
schepsgeredschappen. Canonen, Contanten, en andere goederen gene uytgesondert,
welck uythet schip de Walvisch op ZALAYER code ‘t jaght de Leeuinne op PAULO
DON DOAAGE verongeluckt, gebergt, ENDE tot noch toe aan de Compagnige bevonden
compt te werden niet wedergegeven de
wesen, blijv ENDE niet te min eyge aan de hoogstgemelte Regeringen van MACASSAR
SODDANIGE acht stucken iser canon, als van de Walvisch bier berusten, INDIEN
dat de Compagnige daar van met 4000 Rdrs; ten jongsten aan Wesen Van den
Commissaris Cau is Voldaan.
Pasal 4
Dat als noch sal Geschieden, prompte ENDE rectveerdige Justitie, ten aenshhou ENDE over staan
Van den Nederlantsche Resident, over SODDANIGE personen, als men bevinden
salschuldigh en noeh int leven te wesen aan verscheyde moorden, aendiverse
Nederlanders, op diversche plaatsen gedaan, ENDE de welcke neerstigheyt SULLEN
moeten warden op Gesogt tot Affsehriek van SODDANIGE boosdaders in Toekom ENDE.
Pasal 5
De CONINCK en voldere Groote van Macassar, SULLEN besorgen
dat nu ten eerstendes Compognies Debiteure komen te voldoen en Tebetalen alle
‘t gene aan de Compagnige schuldigh ZIJN, en ten agtreren staan, ENDE voce
sooveel daar aan mogte komen te on tbreecken, dat selve opregtelijck aan de E. Compagnige tevergoeden, ist Nietdit
Saysoendan te langs ten ‘t Naestkom ENDE, ZANDERENIGE
volder of uytstel. Waar toe hun Hoogstgemelte Regeringe door den desen Specialijk verbint.
Pasal 6
SULLEN als nochdoen Vertrecken, in Comformiteyt van de
Laast GEMAACKT Contracten, alle PORTUGESEN met HAAREN, Aenhangh, Geene
Uytggesondert, waar die Onder de Regeringe van Macassar Werden gevonden, ENDE
Dewijle de ENGELSE Gehoudenmoeten worden, voorgroote aan stokers en
veroorsaacckers ven het breecken van voor schreven Contracten, soo sal de
Regeningen die met all HAAREN Aanhang met de ALDEREERSTE OCCASIE mede van onder
haar Jurisdictie doen weghgaan, Zonder dat YMANT van de Voorschreven Natien
ofte HAAREN Creatuurn oyt of oyt naar desen in enige plaatse, onder de
Macassaren gebiet Weder Ternegotie off anders geadmitteert SULLEN mogen Werden
oock nu niet Langer moge verbblijven, als uytterjck tot Ultimo… toe: “Soo en
Sal Hoogstgemelde Regerigen oock naar
desen Ternegotie off anders mogen in Laaten, Admiteren of Vergonnen, eenige
andere EUROPIAANSE NATIE of YMANT van Haaren twegen, ‘t
ZIJ WIESE oock ZIJN, Off House mogte genoemt Warden, geen Uytgesondert”.
Pasal 7
En wert de Compgnige Alleen, met Uytsuynge van alle andre
Voorschreven, EUROPIAENSCHE NATIE, onder ‘t Gebiet van Macassar over gegeven de
vrije Handel en Negotie, Zonder dat oock eenige andere INDIAENSCHE NATIE, ‘t ZIJ MOOREN,
JAVANEN, MALAYERST, AETCHINDERS, SIAMMERS, geen UYTGESONDERRT, bier MERCKT of
te coop SULLEN MOGEN BREGEN, enige CHORMANDELSE. SURATSE, PRANSIANNSE,
BENGAELSE CLEDEN of Copma SCHAPPEN noch geen CHINESE WAAREN, oar van bet
AENBREGEN de COMPEGNIGE ALLEN Word TOE-GALATEN, en gOO bevonden wierden, dot
Contrarie dese egter quamen ‘t GECHIEDEN, clan SULLEN SULCKE CLEDEN en WAAREN
ten proffijte van de COMPAGNIGE Geconfis-Gueert, ENDE de over treders
daarenboven gestraft Worden, onder nogtans
Pasal 8
De Compagnige wert bij desen vrijgehri ENDE onst Slagen van
Alle Tollen en Gereggtig Heden, gOO Van De Goe Heden die se compt aan te Bregen, of weg te Voeren, Geene, Uytgesondert.
Pasal 9
De Regeringen of Onder Dane van MACASSAR, en SULLEN naar
desen HAARE vaer ten Nergens andders mogen maacken, als op BALY, JAVAENSE KUST,
JACCARTA, BANTAM, JAMBY, PALEMBANG, JOBOR, BORNEO, en GEHAUDEN
WESEN DAARTOE van de COMANDANT VAN
WEGEN DE’ COMPAGNIGE bier RESIDER ENDE, te vor deren PASCEDULLEN, op
PELLEDATWIE sonder DESELVE in LEE off ELDERS CORNELL te VINDEN, veer VIJANDEN
AANGESIE, en WEG-GENOMEN SULLEN worder sander Dat Voortaan op BIEMA, SOL-DER,
TIMOR, ETS. Enige Vaartuygen’ SANDEN, off cock BEOSTEN den hoeck van LASSEN,
ZIJNde de OOST-KUST van de stranndt ZALAYER, Cornell Mogen cock diet aan d’
andere ZIJde benoorden of BEOOSTTEN BORNEO, near MINGDANAU, of de EYLANDEN
clear omtrent, op Verbeurte Van lijff en goet del’ gener die daar elders comt
Gevonden te Werden.
Pasal 10
Ende dewijle alle de fortificatien langs de zeeoeve van
Maccassar meest reflecteren om tiedienen tot versterckinge tegen de Compagnie,
soo is geaccordert. Dat deselve in aile promptitude SULLEN gesleght ENDE
weggenomen Werden, ais BARROMBON, PANNEKOEKE, GRESSE, MARISSON, BAREBO off
andere, SullENDE alleen mogen staan blijven ‘t GROOTE fort SAMBO-UPO voor de
CONINCK. Zander dat daar naa; desen enige nieuwe, daar ter plaatse off elders,
weder mogen GEMAAKT Werden, ten WAARE met gemeen goetvinden van de Comapgnie.
Pasal 11
t’Noorden-fort genaampt d’JOUMPANDAM, galslants naar de
solemnele be-eedinge VAN-AESEN CONTRACTEN van Maccassar Guarnisoen Werden
geledicht, ENDE aande Compagnie in bequame en behoorlijke ordre over gegeven,
am door HAAR – GUARNISOEN beset de Werden, blijvENDE bet dorp en lant daar
onder behorENDE, gelijckveer degen, sander dat de REGERINGEN
VAN MACCASSAR SICH met de
inwonders van diengal hebben te bemoeyen, des SULLEN de coopluyde’ voor
HAARE Nego-tie aan CONINGH SODDANNIGE tal code
geregtigheyt BETALEN, als stuccchen
Hoogstgemelte Regeringen ENDE Compagnige nogh bedongen staan te Werden, maar en
gal de Compagnie order ‘tVoorschreven resort niet vergomen aen te nemen of te
Admitteren eenige Misda-Digers, of SODDANIGE als Aan
de CONINCK of te de GROOTE eenigh gelt Sculdigh ZIJN, ten WAARE allvoorensvoldeden,
en gal Compagnies logic cock teen ersten in SODDANGNIGE ordre als die is
gelateD.
Dan Seterusnya………………
Pasal 27
Tot,. ampliatie van ‘t Seste artykul wert vergunt dat de
Compagnie de Englesen en haer-e goederen Alheir sal vermogen te lichten, en
naar Batavia te voeren, sander Dat be de Koninck gal vermogen tegen te staan.....
- Muhammad Yusuf Tinggi:


Tidak ada komentar:
Posting Komentar